Anemia to jedno z najczęstszych schorzeń występujących u dzieci, które może mieć poważny wpływ na ich rozwój fizyczny i psychiczny. Choć kojarzy się głównie z niedoborem żelaza, może wynikać także z innych czynników, takich jak niedobór witamin, przewlekłe choroby czy zaburzenia wchłaniania składników odżywczych. Wczesne rozpoznanie anemii jest kluczowe, ponieważ nieleczona może prowadzić do osłabienia organizmu, zaburzeń koncentracji, przewlekłego zmęczenia i opóźnień w rozwoju.

Wielu rodziców bagatelizuje pierwsze objawy anemii, przypisując je zmęczeniu, stresowi szkolnemu czy niedoborowi snu. Tymczasem już subtelne sygnały ze strony organizmu dziecka mogą wskazywać na rozwijający się niedobór żelaza i konieczność interwencji medycznej. W tym artykule omówimy najczęstsze objawy anemii u dzieci oraz sytuacje, w których warto skonsultować się z lekarzem.

Więcej informacji o wpływie anemii na organizm dziecka znajdziesz tutaj: https://www.pielegniarki.info.pl/aktualnosci/blada-cera-i-zmiennosc-nastroju-u-dziecka-jak-anemia-wplywa-na-psychike.

1. Czym jest anemia i dlaczego występuje u dzieci?

Anemia to stan, w którym organizm nie ma wystarczającej ilości zdrowych czerwonych krwinek lub hemoglobiny – białka odpowiedzialnego za transport tlenu do tkanek. U dzieci anemia najczęściej wynika z niedoboru żelaza, które jest kluczowym składnikiem hemoglobiny.

Przyczyny anemii u dzieci:

• Niedostateczna ilość żelaza w diecie.
• Zbyt szybki wzrost i zwiększone zapotrzebowanie na żelazo.
• Zaburzenia wchłaniania składników odżywczych (np. celiakia).
• Przewlekłe infekcje lub choroby przewlekłe wpływające na produkcję krwinek.

2. Najczęstsze objawy anemii u dzieci

Objawy anemii mogą rozwijać się stopniowo, dlatego często są niezauważane przez rodziców. Warto jednak zwrócić uwagę na następujące symptomy:

a) Bladość skóry i błon śluzowych

Jednym z pierwszych objawów anemii jest zauważalna bladość skóry, szczególnie w okolicach twarzy, ust, dziąseł oraz wnętrza powiek. Dzieje się tak, ponieważ organizm zmniejsza przepływ krwi do mniej istotnych tkanek, koncentrując tlen tam, gdzie jest najbardziej potrzebny.

b) Przewlekłe zmęczenie i osłabienie

Dzieci z anemią często są zmęczone, senne i nie mają energii do zabawy czy nauki. Ich organizm otrzymuje mniej tlenu, co prowadzi do osłabienia mięśni i uczucia wyczerpania nawet po niewielkim wysiłku.

c) Zawroty głowy i omdlenia

Niedobór tlenu może wpływać na układ nerwowy, powodując zawroty głowy, bóle głowy oraz omdlenia, szczególnie przy nagłej zmianie pozycji ciała.

d) Problemy z koncentracją i nauką

Dzieci cierpiące na anemię mogą mieć trudności z koncentracją, zapamiętywaniem i przyswajaniem nowych informacji. Może to prowadzić do gorszych wyników w nauce oraz problemów z przyswajaniem materiału.

e) Zmienność nastroju i drażliwość

Anemia może wpływać na układ nerwowy i powodować zwiększoną drażliwość, niepokój oraz zmienność nastroju. Dziecko może być bardziej marudne i łatwiej ulegać frustracji.

f) Kołatanie serca i duszności

W bardziej zaawansowanych przypadkach anemia może prowadzić do przyspieszonego bicia serca oraz uczucia duszności, ponieważ organizm próbuje nadrobić brak tlenu poprzez szybsze krążenie krwi.

g) Łamliwość paznokci i wypadanie włosów

Brak żelaza może wpływać na wygląd dziecka – paznokcie stają się kruche, mogą się rozdwajać, a włosy wypadać lub stawać się matowe i osłabione.

3. Kiedy należy skonsultować się z lekarzem?

Niektóre objawy anemii mogą przypominać inne schorzenia, dlatego w przypadku podejrzenia niedoboru żelaza warto jak najszybciej skonsultować się z pediatrą.

Należy udać się do lekarza, jeśli:

• Dziecko ma przewlekłe zmęczenie i apatię.
• Pojawia się bladość skóry i błon śluzowych.
• Dziecko skarży się na częste bóle głowy, zawroty głowy lub omdlenia.
• Występują zaburzenia koncentracji, drażliwość i niepokój.
• Paznokcie są łamliwe, a włosy nadmiernie wypadają.

Lekarz zleci odpowiednie badania krwi, takie jak morfologia z oznaczeniem poziomu hemoglobiny, ferrytyny i żelaza, aby określić, czy dziecko rzeczywiście cierpi na anemię.

4. Jak można zapobiegać anemii u dzieci?

Najlepszym sposobem zapobiegania anemii jest odpowiednia dieta bogata w żelazo oraz regularne badania kontrolne.

a) Dieta bogata w żelazo

Żelazo można znaleźć w dwóch postaciach:

• Żelazo hemowe – występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego (mięso, ryby, wątróbka).
• Żelazo niehemowe – znajduje się w produktach roślinnych (szpinak, fasola, soczewica), ale jego przyswajalność jest niższa.

Dobrym sposobem na poprawę wchłaniania żelaza jest spożywanie witaminy C, która wspomaga jego przyswajanie.

b) Ograniczenie spożycia mleka i herbaty

Nadmiar mleka może utrudniać wchłanianie żelaza, dlatego zaleca się ograniczenie spożycia produktów mlecznych w diecie dziecka z anemią. Herbaty i napoje bogate w taniny również mogą blokować przyswajanie tego składnika.

c) Regularne badania kontrolne

Dzieci szczególnie narażone na anemię (np. wcześniaki, dzieci na dietach eliminacyjnych) powinny regularnie przechodzić badania krwi w celu monitorowania poziomu żelaza.

Anemia u dzieci może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia i rozwoju, dlatego ważne jest wczesne rozpoznanie jej objawów i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Objawy takie jak bladość skóry, przewlekłe zmęczenie, drażliwość i trudności w nauce powinny skłonić rodziców do konsultacji z lekarzem i wykonania odpowiednich badań.

Artykuł promocyjny.